Tại một nghĩa trang yên tĩnh ở miền Đông Trung Quốc, ông Seakoo Wu đã rút điện thoại ra, đặt nó lên bia mộ và bật một đoạn ghi âm đứa con duy nhất của họ, qua đời vì đột quỵ vào năm ngoái ở tuổi 22 khi đang theo học tại Đại học Exeter ở Anh.
Đó là những lời mà cậu sinh viên quá cố không còn nói ra, nhưng được tạo lập hoàn toàn bằng trí tuệ nhân tạo. Theo AFP, bị ảnh hưởng bởi nỗi đau mất con, ông Wu và vợ cùng ngày càng nhiều người Trung Quốc đặt niềm tin vào công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra hình đại diện giống như thật của những người thân yêu đã ra đi.
“Một khi chúng tôi đồng bộ hóa thực tế và vũ trụ ảo (metaverse), tôi sẽ có con trai bên mình một lần nữa. Tôi có thể huấn luyện (mô hình trí tuệ nhân tạo) anh ấy… để khi nhìn thấy tôi, anh ấy biết tôi là cha của anh ấy”, ông Wu nói.
Sau sự bùng nổ của các công nghệ học sâu như ChatGPT ở Trung Quốc, ông Wu bắt đầu nghiên cứu các cách để “hồi sinh” con mình. Ông đã thu thập hình ảnh, video và bản ghi âm của con trai mình và chi hàng nghìn USD để thuê các công ty AI nhân bản khuôn mặt và giọng nói của con trai.
Kết quả cho đến nay vẫn còn thô sơ, nhưng ông Wu cũng đã thành lập một nhóm làm việc để tạo ra một cơ sở dữ liệu chứa một lượng lớn thông tin về con trai mình. Ông hy vọng sẽ đưa nó vào các thuật toán mạnh mẽ để tạo ra một hình đại diện có khả năng sao chép các mẫu suy nghĩ và lời nói của con trai mình với độ chính xác cực cao.
Mặc dù, một số công ty làm các sản phẩm tương tự đã xuất hiện ở Hoa Kỳ trong những năm gần đây nhưng nơi ngành công nghiệp này đang bùng nổ lại là Trung Quốc, theo Zhang Zewei, người sáng lập Công ty AI Super Brain và là cộng tác viên cũ của Wu. “Rất nhiều người ở Trung Quốc có nhu cầu tình cảm, điều này mang lại cho chúng tôi một lợi thế khi nói đến nhu cầu thị trường. Một phiên bản kỹ thuật số của ai đó (có thể) tồn tại mãi mãi, ngay cả sau khi cơ thể của họ đã bị mất”, ông Zhang nói.
Các công ty Trung Quốc tuyên bố, đã có thể tạo ra hàng nghìn mô hình “người kỹ thuật số” chỉ từ 30 giây tài liệu nghe nhìn của người quá cố. Nhiều ý kiến cho rằng, những mô hình nhân bản này có thể mang lại sự an ủi rất cần thiết cho những người đang trầm uất vì mất mát người thân yêu.
Hiện, Super Brain tính phí từ 10.000 đến 20.000 nhân dân tệ (tương đương khoảng 1.400 đến 2.800 USD) để tạo hình đại diện cơ bản trong vòng khoảng 20 ngày, Zhang nói. Họ bao gồm từ những người đã chết đến cha mẹ còn sống không thể dành thời gian cho con cái của họ và – gây tranh cãi – bạn trai cũ của một người phụ nữ đau lòng.
Khách hàng thậm chí có thể tổ chức các cuộc gọi video với một nhân viên có khuôn mặt và giọng nói được phủ kỹ thuật số với khuôn mặt và giọng nói của người mà họ đã mất.
Super Brain tính phí từ 1.400 đến 2.800 USD để tạo hình đại diện cơ bản cho người đã khuất.
Trong khi đó, ông Sima Huapeng, người sáng lập Silicon Intelligence có trụ sở tại Nam Kinh, cho biết, công nghệ này sẽ “mang lại một loại chủ nghĩa nhân văn mới”. Ông so sánh nó với chân dung và nhiếp ảnh, giúp mọi người tưởng niệm người quá cố theo những cách chưa từng có.
Tuy nhiên, không ít quan điểm tuy thừa nhận sự mô phỏng người đã mất có thể mang lại sự thoải mái cho người còn sống, nhưng việc hiểu ý nghĩa và những tác động về tâm lý và đạo đức vẫn cần nhiều nghiên cứu thêm.
“Một câu hỏi quan trọng ở đây là các mô hình này sẽ trung thực với tính cách mà chúng được thiết kế để bắt chước như thế nào. Điều gì sẽ xảy ra nếu họ làm những việc sẽ “làm ô nhiễm” những ký ức của người mà họ phải đại diện?”, nhà nghiên cứu Tal Morse tại Trường Đại học Bath (Anh) đặt câu hỏi.
Một tình huống khó khăn khác phát sinh từ việc người chết không có khả năng đồng ý, các chuyên gia cho biết.
“Mọi công nghệ mới đều là “con dao hai lưỡi”, ông Zhang Zewei bình luận. Super Brain hiện duy trì chính sách không làm việc với những người mà họ cho là có thể gánh tác động tiêu cực từ các mô hình ảo.