Sau vụ va chạm với tàu “cảm tử” DART, tiểu hành tinh nổi tiếng Dimorphos đã không đi theo quỹ đạo được dự đoán bởi các mô hình mà NASA dày công xây dựng.
Theo Live Science, một báo cáo vừa được trình bày tại hội nghị của Hiệp hội thiên văn Mỹ cho thấy tiểu hành tinh Dimorphos đã liên tục nhào lộn trên quỹ đạo cũ quanh tiểu hành tinh mẹ Didymos và liên tục giảm tốc trong ít nhất 1 tháng sau vụ va chạm với tàu DART của NASA.
Dimorphos là cái tên được nhắc đến nhiều trong năm 2022, khi một thử nghiệm phòng thủ Trái Đất đột phá được NASA thực hiện.
Tàu DART của NASA trên đường lao thẳng vào Dimorphos (trái) – (Ảnh đồ họa: NASA).
Thử nghiệm chuyển hướng tiểu hành tinh đôi (DART) của NASA bao gồm một tàu cảm tử cùng tên có nhiệm vụ nhắm vào cái nhỏ hơn trong cặp đôi tiểu hành tinh gần Trái Đất Dimorphos – Didymos.
Trong cặp đôi này, Dimorphos đóng vai trò như một mặt trăng nhỏ quay quanh Didymos. Các mô hình dự đoán không cho thấy cả hai sẽ gây nguy hiểm trong địa cầu trong thời gian gần, nhưng vị trí của nó là lựa chọn hoàn hảo trong một cuộc thử nghiệm.
Với kịch bản giả định là Dimorphos nguy hiểm, tàu DART của NASA – trong một sứ mệnh cảm tử – đã lao thẳng vào tiểu hành tinh này với mục đích đẩy bật nó khỏi quỹ đạo cũ.
Thử nghiệm đã thành công bước đầu và tiểu hành tinh bắt đầu thay đổi quỹ đạo, tốc độ ngay sau cú va chạm. Tuy vậy, nó không thay đổi theo cách được dự đoán.
Phát hiện mới được thực hiện bởi giáo viên trung học Jonathan Swift và các học sinh của ông. Nghiên cứu này cũng cho thấy tiểu hành tinh này dường như đã chậm lại tới 1 phút trong quỹ đạo sau khi va chạm chỉ một tháng, sau đó dường như tự cân bằng lại.
Việc chậm lại của nó cũng không nhất quán. Theo ông Swift, điều này có thể do “đám mây” mảnh vụn được tạo ra từ vụ va chạm, mà NASA từng tuyên bố là rất rộng lớn, đã liên tục gây ra các va chạm nhỏ với tiểu hành tinh trong suốt tháng đầu tiên.
Trong khi đó nhóm DART của NASA tính toán tiểu hành tinh này đã chậm lại chỉ 15 giây, với kết quả sơ bộ được công bố khá sớm sau thử nghiệm.
Kể từ lúc đó, Dimorphos và tiểu hành tinh mẹ, cũng như đám mảnh vụn vẫn được cơ quan vũ trụ này theo dõi chặt chẽ. Nhóm DART dự định công bố báo cáo của riêng mình trong tuần tới.
Tuy nhiên để có câu trả lời đầy đủ về tác động của cú tấn công, chúng ta sẽ phải đợt tới năm 2026, khi tàu Hera của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) tiếp cận Dimorphos để điều tra trực tiếp, trong một sứ mệnh hợp tác với NASA.