Nhờ các miếng lật tí hon và lớp bạc phủ bên ngoài, loại vải mới vừa giữ ấm tốt, vừa làm mát hiệu quả.
Khi nóng và đổ mồ hôi, con người thường thích những loại quần áo thông thoáng giống như lưới. Tuy nhiên, lưới lại không đủ để giữ ấm cơ thể lúc bình thường. Để giải quyết vấn đề này, phó giáo sư Po-Chun Hsu cùng đồng nghiệp tại Đại học Duke, Bắc Carolina, phát triển loại vải mới với các lỗ thông khí thoáng mát tự động mở ra khi thấm mồ hôi. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Science Advances hôm 15/12.
Tấm vải với các lỗ thông hơi mở do mồ hôi (trái) và đóng lại khi khô ráo (phải). (Ảnh: Đại học Duke)
Về cơ bản, vật liệu mới là nylon với một mặt phủ lớp bạc mỏng và được cắt nhiều miếng lật tí hon. Khi mặt trong, tiếp xúc với da và không phủ bạc, hấp thụ nước hay mồ hôi, nó sẽ phồng lên. Hiện tượng này khiến các miếng lật cong ra ngoài. Sau đó, khi vật liệu khô đi, nylon co trở về kích thước ban đầu và các miếng lật đóng lại.
Nhóm nghiên cứu bổ sung lớp bạc dày 50 nanomet để phản lại nhiệt tỏa ra từ cơ thể vào bên trong, giúp giữ ấm cho người mặc khi những miếng lật đóng lại. Ban đầu, Hsu băn khoăn liệu sức nặng của lớp kim loại có cản trở hiệu ứng uốn cong của tấm lật hay không. Nhưng thực tế, lớp bạc còn làm tăng hiệu quả. Nguyên nhân là lớp bạc ở mặt trên của mỗi tấm lật không phồng lên, khiến nylon bên dưới buộc phải giãn nở ở đáy nhiều hơn ở trên, khiến nó cong thêm.
Để kiểm tra hiệu quả làm mát, nhóm nhà khoa học chế tạo một tấm vải kích thước 6 cm x 6 cm với những miếng lật dài vài mm. Kết quả, so với tấm vải kín làm bằng hỗn hợp polyester – spandex truyền thống, vải thoáng khí giữ ấm tốt hơn 16% khi các miếng lật đóng lại và mát hơn 14% khi chúng mở ra.
Thay vì làm cả bộ quần áo từ loại vải mới, nhóm chuyên gia cho rằng có thể gắn những mảnh vải ở một số vị trí nhất định, nơi mọi người đổ mồ hôi nhiều. Họ đang nghiên cứu cách thu nhỏ các miếng lật mà không làm mất tác dụng, đồng thời hy vọng thay thế được bạc bằng vật liệu nanocomposite có thể chế tạo với bất cứ màu sắc nào.