Các kính viễn vọng trên khắp thế giới đang quan sát thời điểm tàu vũ trụ của NASA cố tình đâm một tiểu hành tinh vào tháng 9/2022.
Các nhà thiên văn học đã sử dụng Kính viễn vọng Cực lớn của Đài thiên văn ở Chile. Những kết quả mới được công bố cho thấy hình ảnh chi tiết về các mảnh vỡ đang bay ra khỏi vụ va chạm do Thử nghiệm chuyển hướng tiểu hành tinh kép tạo ra.
Tàu vũ trụ DART, nặng khoảng 1.200 pound (544kg), đã đâm thẳng vào tiểu hành tinh Dimorphos với tốc độ 13.000 dặm một giờ (20.921km một giờ) trong nỗ lực thay đổi hướng của thiên thạch.
Các nhà thiên văn học đã sử dụng Kính viễn vọng Cực lớn ở Chile để theo dõi đám mây mảnh vỡ do tác động của DART tạo ra.
Kết quả cho thấy, công nghệ tác động động học này có thể được sử dụng để làm chệch hướng các tiểu hành tinh có thể sắp va chạm với Trái đất. Cả Dimorphos và tiểu hành tinh lớn hơn mà nó quay quanh có tên là Didymos đều không phải là mối đe dọa đối với Trái đất.
Tác động của DART đã thành công, làm thay đổi chu kỳ quỹ đạo Dimorphos xung quanh Didymos. Tuy nhiên thử nghiệm này, diễn ra cách Trái đất 7 triệu dặm (11,3 triệu km), cũng giải phóng hàng tấn vật chất vào không gian.
Các nhà thiên văn học đã sử dụng Kính viễn vọng Cực lớn để nghiên cứu hậu quả của sự kiện. Tác giả chính của nghiên cứu – nhà thiên văn học Cyrielle Opitom, thuộc Trường Đại học Edinburgh (Anh) – cho biết: “Tác động giữa các tiểu hành tinh xảy ra một cách tự nhiên, nhưng bạn không bao giờ biết trước được điều đó. DART là một cơ hội thực sự tuyệt vời để nghiên cứu tác động có kiểm soát, gần giống như trong phòng thí nghiệm”.
Opitom và các đồng nghiệp đã theo dõi đám mây mảnh vụn xuất hiện do vụ va chạm trong một tháng bằng cách sử dụng thiết bị Thăm dò quang phổ đa đơn vị của kính viễn vọng, còn được gọi là MUSE.
Đám mây đá và mảnh vụn ban đầu bị thổi bay khỏi bề mặt của Dimorphos dường như được tạo thành từ các hạt mịn. Nhiều ngày sau, nhóm nghiên cứu đã theo dõi các cấu trúc khác trong đám mây mảnh vụn, như khối và vòng xoắn của hạt lớn hơn, cũng như một cái đuôi dài giống sao chổi phía sau tiểu hành tinh.
Công cụ MUSE cho phép các nhà nghiên cứu quan sát đám mây thông qua cầu vồng ánh sáng để tìm kiếm dấu hiệu nhận biết về hóa chất và khí. Tuy nhiên, nhóm không phát hiện dấu hiệu của nước hoặc oxy.
“Các tiểu hành tinh dự kiến không chứa một lượng băng đáng kể. Vì vậy, việc phát hiện ra bất kỳ dấu vết nào của nước sẽ thực sự là một bất ngờ”, bà Opitom cho biết. Nhóm nghiên cứu cũng để mắt đến dấu vết của chính tàu vũ trụ DART, bao gồm cả chất đẩy mà nó sử dụng để di chuyển đến tiểu hành tinh.
“Chúng tôi biết đó là một chặng đường dài, vì lượng khí còn lại trong các bình chứa từ hệ thống đẩy sẽ không lớn. Hơn nữa, một vài trong số đó đã đi quá xa để có thể phát hiện ra nó bằng MUSE vào thời điểm chúng tôi bắt đầu quan sát”, nhà nghiên cứu nhận định.