Các chuyên gia cho biết vệ tinh Qianfan (Thiên Phàn, có nghĩa là “Ngàn cánh buồm”) được Trung Quốc phóng gần đây sáng đến mức có thể nhìn thấy rõ bằng mắt thường vào ban đêm, vượt xa giới hạn mà các cơ quan thiên văn đề xuất.
Nhiều vệ tinh bí ẩn hơn nữa sẽ được phóng lên trong vài năm tới, một số trong đó thậm chí còn sáng hơn những vệ tinh mà chúng ta đã thấy có khả năng gây “sốc” cho các nhà khoa học và những người đam mê vũ trụ.
Vệ tinh Qianfan của Trung Quốc được phóng hồi tháng 8 vừa qua.
Qianfan là một vệ tinh liên lạc “siêu chòm sao” do công ty nhà nước Shanghai Spacecom Satellite Technology (SSST) sản xuất. Đây là đối thủ của vệ tinh Starlink của tỷ phú Mỹ Elon Musk được thiết kế để cung cấp internet tốc độ cao trên toàn cầu. Rất ít thông tin về dự án này hoặc thiết kế của những tàu vũ trụ mới được tiết lộ, nhưng báo chí Trung Quốc trước đây đã tiết lộ rằng, nước này đặt mục tiêu đưa tới 15.000 vệ tinh vào vũ trụ năm 2030.
Lô vệ tinh Qianfan đầu tiên được phóng vào ngày 6/8 trên một tên lửa Trường Chinh (Long March) 6A cất cánh từ Trung tâm phóng vệ tinh Taiyuan ở miền bắc Trung Quốc. Nhiệm vụ này đã triển khai thành công 18 vệ tinh vào quỹ đạo Trái đất thấp (LEO). Tuy nhiên, tầng thứ hai của tên lửa sau đó đã vỡ ra, rải rác LEO với hơn 300 mảnh rác vũ trụ có khả năng gây nguy hiểm.
Trong một bài báo mới đây, các nhà thiên văn học đã phân tích những quan sát đầu tiên trên mặt đất về các vệ tinh mới được triển khai. Những lần nhìn thấy ban đầu cho thấy các vệ tinh sáng hơn nhiều so với dự kiến.
Các nhà khoa học cảnh báo rằng một số vệ tinh Qianfan được lên lịch triển khai ở độ cao thậm chí còn thấp hơn ở LEO, nghĩa là chúng có thể sáng hơn từ 1 đến 2 độ so với những vệ tinh được quan sát trong nghiên cứu mới. Nếu chòm sao khổng lồ này bắt đầu hình thành, nó sẽ tác động tiêu cực đến các hoạt động thiên văn chuyên nghiệp và nghiệp dư trừ khi các nhà điều hành giảm độ sáng của chúng, các nhà nghiên cứu đã viết trong bài báo.
Ngoài việc làm ô nhiễm bầu trời đêm bằng ánh sáng, vệ tinh liên lạc này cũng có thể phá vỡ thiên văn vô tuyến bằng cách rò rỉ bức xạ vào không gian, đây vẫn là vấn đề của thế hệ vệ tinh Starlink mới nhất. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều quan sát để xác định xem vệ tinh Qianfan có cùng vấn đề này hay không.
Các chòm sao vệ tinh đã bị chỉ trích vì làm tăng khả năng va chạm giữa các tàu vũ trụ ở LEO, tạo ra rác vũ trụ, bị bão Mặt Trời đánh bật khỏi quỹ đạo và làm ô nhiễm bầu khí quyển phía trên bằng ô nhiễm kim loại khi chúng cháy khi quay trở lại.