Được tạo nên bởi những câu chuyện về sinh giới, tôn giáo, lịch sử, thiên văn, huyền thoại của người Maya, cuốn sách Popol Vuh thu hút sự chú ý của giới học giả khắp hành tinh.

Popol Vuh (nghĩa là “Cuốn sách của cộng đồng”, “Cuốn sách của nhân dân”) gồm câu chuyện về sinh giới, tôn giáo, những hiện tượng bí ẩn, lịch sử, thiên văn, truyền thống và các huyền thoại của người Maya.

Popol Vuh cung cấp nhiều dữ liệu quý giá về văn hóa, tôn giáo và nhiều lĩnh vực khác của người Maya. Chẳng hạn, trong phần một, người Maya mô tả quá trình ra đời của thế giới động vật trên hành tinh. Theo họ, thiên nhiên tạo ra các loài động vật trước khi con người xuất hiện.

“Hồi ấy người, động vật, chim, cá, cua, cây, đá, hang, khe núi, rừng chưa xuất hiện. Bầu trời là thứ duy nhất tồn tại. Mặt đất cũng chưa hình thành. Biển lặng và khoảng trời mênh mông thống trị thế giới”, một đoạn trong cuốn sách mô tả khoảng thời gian trước khi động vật và con người xuất hiện.

Một đĩa CD chứa nội dung cuốn sách Popol Vuh.

Các truyền thuyết kể rằng những người đầu tiên được tạo nên bởi đất và bùn. Họ tan biến sau khi tiếp xúc với nước. Các vị thần dùng gỗ để tạo ra thế hệ người thứ hai, song họ không có linh hồn và khả năng tư duy. Vì thế, sau một thời gian các vị thần đã quyết định loại bỏ họ. Cuối cùng, 4 người đàn ông bằng xương, thịt xuất hiện. Họ có ngôn ngữ, linh hồn và trí tuệ. Các vị thần tạo ra những phụ nữ trong lúc 4 người đàn ông ngủ.

Nguồn gốc Popol Vuh là một bí ẩn tới tận ngày nay, dù nó đã được dịch sang nhiều ngôn ngữ. Các sử gia tin rằng những người da đỏ được cải đạo sang Thiên Chúa giáo đã viết lại nó lần đầu bằng tiếng Quiche, một trong 36 ngôn ngữ mà dân tộc Maya sử dụng tại các vùng khác nhau, vào giữa thế kỷ 16. Tuy nhiên, không ai biết tác giả của cuốn sách gốc.

Vào năm 1701, Francisco Ximenez, một linh mục Tây Ban Nha, dịch cuốn sách sang tiếng Tây Ban Nha. Bản thảo của cuốn sách dịch đang được bảo quản ở thư viện Newberry tại thành phố Chicago, bang Illinois, Mỹ.

Ngày nay sách Popol Vuh là một bộ phận quan trọng trong hệ thống tín ngưỡng của những người nói tiếng Queche. Con cháu của người Maya vẫn duy trì thói quen kể những truyền thuyết trong cuốn sách. Ngày 22/8/2012, Bộ Văn hóa Guatemala tuyên bố Popol Vuh là di sản văn hóa phi vật thể của đất nước. Giới nhà văn và sản xuất phim phương Tây cũng rất quan tâm tới Popol Vuh. Một số truyền thuyết trong cuốn sách đã xuất hiện trong những tác phẩm văn học và điện ảnh phương Tây.