Các nhà khoa học huấn luyện AI (Trí tuệ nhân tạo) dựa trên dữ liệu đại dương trong vòng 700 năm để xây dựng một phương trình có thể dự đoán khi nào những “quái vật biển” khó lường này sẽ diễn ra.
Theo Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA) của Mỹ, sóng Rogue, còn được gọi là “sóng quái vật”, cao ít nhất gấp đôi so với các sóng khác xung quanh chúng. Những đợt sóng kỳ lạ này xảy ra hàng ngày và trên khắp thế giới, rất khó lường và có thể tàn phá những con tàu mà chúng gặp phải.
Những cơn sóng kỳ lạ xảy ra hàng ngày và trên khắp thế giới, nhưng giờ đây chúng ta có thể dự đoán khi nào chúng sẽ diễn ra. (Ảnh: Shannonstent qua Getty Images)
Theo NOAA, các đợt sóng bất thường xuất hiện khi các con sóng đại dương đi qua nhau, kết hợp với nhau tạo thành những bức tường nước khổng lồ. Tuy nhiên, cơ chế chính xác tại sao và nơi chúng xuất hiện vẫn chưa rõ ràng.
Có thể dự đoán “quái vật trên biển”
Tuy nhiên, bằng cách sử dụng dữ liệu đại dương trong vòng 700 năm bao gồm các ghi chép lịch sử và dữ liệu từ phao ở 158 địa điểm trên khắp thế giới, các nhà nghiên cứu hiện đã tạo ra một công thức để dự đoán những “quái vật trên biển” này.
Dion Häfner, cựu nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Viện Niels Bohr, cho biết: “Về cơ bản, thật là xui xẻo khi một trong những con sóng khổng lồ này ập đến. Chúng được gây ra bởi sự kết hợp của nhiều yếu tố mà cho đến nay vẫn chưa được tổng hợp thành một ước tính rủi ro duy nhất”.
Trong bài báo xuất bản ngày 20/11 vừa qua trên tạp chí PNAS, Häfner và các đồng nghiệp đã lập bản đồ các biến số tạo ra sóng khó lường và sử dụng AI để đối chiếu chúng thành một mô hình duy nhất có thể xác định khả năng hình thành sóng.
Theo bài báo, nhóm đã đào tạo một mạng lưới bằng cách sử dụng dữ liệu sóng trong lịch sử. Điều này tạo ra một hệ thống có khả năng tự tìm hiểu nguyên nhân của các đợt sóng giả và có thể dự đoán thời điểm và địa điểm chúng có thể xảy ra.
Thế nhưng, các phương pháp của AI bị che khuất trong hộp đen – có nghĩa là các nhà khoa học không thể biết AI hoạt động như thế nào. Vì vậy, nhóm của Häfner đã áp dụng hồi quy biểu tượng, một dạng học máy khác, tạo ra một phương trình khi được cung cấp dữ liệu, thay vì chỉ một dự đoán duy nhất – giúp các nhà nghiên cứu hiểu cách AI đạt được dự đoán của nó. Các công ty có thể sử dụng thuật toán này để dự đoán thời điểm và địa điểm có thể hình thành làn sóng và tìm kiếm một lộ trình thay thế.
Đồng tác giả nghiên cứu Johannes Gemmrich, nhà khoa học nghiên cứu tại Đại học Victoria ở Canada, cho biết: “Phân tích của chúng tôi chứng minh rằng các sóng bất thường xảy ra mọi lúc. Trên thực tế, chúng tôi đã ghi nhận 100.000 sóng trong tập dữ liệu của mình có thể được xác định là sóng giả. Điều này tương đương với khoảng 1 đợt sóng quái vật xảy ra mỗi ngày tại bất kỳ vị trí ngẫu nhiên nào trên đại dương. Tuy nhiên, chúng không phải đều là những đợt sóng quái vật cực lớn”.