Các nhà thiên văn học cho biết việc phóng hàng chục tàu thăm dò Mặt trăng có thể gây nguy hiểm cho hoạt động nghiên cứu và các nguồn tài nguyên quý giá như băng biển trong miệng hố sâu.
Các công ty có kế hoạch phóng hàng chục tàu thăm dò để khảo sát cảnh quan Mặt trăng trong vài năm tới. Tiên phong là Công ty Astrobotic, dự kiến phóng tàu đổ bộ Peregrine hình hộp, bốn chân từ Cape Canaveral, Florida (Mỹ) vào ngày 8-1.
Tàu đổ bộ Peregrine hình hộp, dự kiến được phóng từ Cape Canaveral, Florida (Mỹ). (Ảnh: GUARDIAN).
Theo báo Guardian, “đội quân” chạy đua lên Mặt trăng phần lớn được tài trợ thông qua sáng kiến “Dịch vụ tải trọng Mặt trăng thương mại (CLPS)” trị giá 2,6 tỉ USD của NASA. Mục đích của sáng kiến này là khảo sát Mặt trăng để khai thác khoáng sản, nước và các tài nguyên khác nhằm xây dựng các căn cứ lâu dài, có thể ở được trên đó.
Tuy nhiên các nhà thiên văn học cảnh báo việc vội vàng khai thác Mặt trăng không hạn chế có thể gây ra thiệt hại không thể khắc phục cho các địa điểm khoa học quý giá này.
Mặt khác, việc chạy đua như vậy sẽ khiến các nghiên cứu sóng hấp dẫn, quan sát lỗ đen, nghiên cứu xác định sự sống ngoài Trái đất và những nghiên cứu khác có thể gặp nguy hiểm.
“Vấn đề đã trở nên cấp bách”, ông Martin Elvis, thuộc Trung tâm Vật lý thiên văn, Harvard & Smithsonian, nói với tạp chí Observer.
“Chúng ta cần phải hành động ngay bây giờ, vì những quyết định được đưa ra hôm nay sẽ quyết định hành vi của chúng ta trên Mặt trăng trong tương lai”, ông nhấn mạnh.
Quan điểm này được giáo sư thiên văn học Richard Green, thuộc Đại học Arizona, ủng hộ: “Chúng tôi không cố gắng ngăn việc xây dựng căn cứ trên Mặt trăng. Tuy nhiên có một số địa điểm có giá trị vô cùng quý giá về mặt khoa học. Chúng ta cần phải hết sức cẩn thận khi xây dựng hầm và căn cứ của mình”.
Cuối tháng 1-2024, một nhóm làm việc do Liên minh Thiên văn quốc tế (IAU) vừa thành lập sẽ gặp các quan chức Liên Hiệp Quốc để bắt đầu các cuộc đàm phán, với hy vọng dẫn đến việc tăng cường luật pháp để bảo vệ các nguồn tài nguyên liên hành tinh.
Theo Liên minh Thiên văn quốc tế, một số miệng hố sâu trên Mặt trăng được phát hiện bị bao phủ trong bóng tối kể từ khi Mặt trăng hình thành hàng tỉ năm trước. Ánh sáng Mặt trời chưa bao giờ chạm tới hố nên chúng lạnh đến mức khó tin. Và điều đó khiến chúng trở nên rất có giá trị về mặt khoa học.
Những vùng biển băng không có ánh nắng Mặt trời này có thể tiết lộ thông tin quý giá về lịch sử xuất hiện của nước.